Angela Saini
Non-fictie

Het is geen toeval dat onze ideeën over ras gevormd werden tijdens de hoogdagen van het Europees kolonialisme, toen de machthebbers besloten hadden dat ze superieur waren aan de inheemse bevolking en ze deze 'wilden' een plezier zouden doen door ze te koloniseren. Witheid werd de zichtbare maatstaf van de menselijke moraliteit. “Als we de betekenis van ras willen begrijpen moeten we begrijpen hoe macht werkt. Als je ziet hoe macht het idee van ras heeft vormgegeven en dat nog steeds blijft doen, hoe macht zelf de wetenschappelijke feiten beinvloedt, begint alles op zijn plaats te vallen.” zegt de veelgeprezen wetenschapsjournalist, Angele Saini, in haar briljant en met passie geschreven boek. Ze beschrijft hoe de 'rassentheorie' door wetenschappers werd gebruikt om slavernij, kolonialisme en economische uitbuiting van de zwakken te rechtvaardigen. Deze wetenschappers, waaronder Nobelprijswinnaars, bekleedden invloedrijke politieke en academische posities en domineerden het wetenschappelijke en sociale discours wereldwijd. Ook de twintigste eeuw kende een gepassioneerde deelname van onderzoekers die hun (pseudo)wetenschappelijke bijdrage hebben gegeven ter ondersteuning van de rassenleer van de nazi's. Maar wie denkt dat we na de gruwelen van de vorige eeuw ons lesje hebben geleerd zit er helemaal naast. In 'Superieur' neemt Saini ons mee op een reis door een duistere wereld waar onderzoekers en academici geobsedeerd lijken door het meten van schedels, het testen van bloed, het linken van ras en IQ, DNA-onderzoek... om aan te tonen dat er wel degelijk rassen bestaan, waarbij het ene ras superieur is aan het andere. Om geen openlijke racistische taal te gebruiken krijgt dit onderzoek de naam van een 'studie van de menselijke biodiversiteit.' Deze 'studie' is een welgekomen rekwisiet voor heel wat politici en autoritaire leiders wereldwijd die hun politieke ideologie willen verkopen. ” Er zijn machtige krachten ter rechterzijde die onderzoek naar menselijke verschillen financieren, met het oog op het vaststellen van die verschillen als basis voor ongelijkheid. Uiteindelijk is politiek altijd een aspect van wetenschap, net zoals dat helemaal in het begin het geval was...En net als voorheen is de boodschap van degenen met racistische bedoelingen voorzichtig op maat gemaakt, zorgvuldig vormgegeven om op de populistische angsten in te spelen, terwijl ze tegelijkertijd logisch en redelijk klinkt. “ 'Superieur' is een belangrijk, verontrustend en baanbrekend boek. Een eye-opener die laat zien hoe het wetenschappelijk racisme als een sluipend gif nog steeds in de academische wereld is geworteld. “ Intellectueel racisme heeft altijd bestaan heeft inderdaad een tijdlang gefloreerd” zegt Saini. “Ik geloof dat het nog steeds het giftige zaadje in het hart van de academische wereld is. Hoe dood het misschien ook lijkt te zijn, het heeft maar een beetje water nodig, en nu regent het.” Er is nauwelijks een betere tijd om dit boek te lezen.

Door Edith Aerts vandaag