De Britse schrijver Max Porter werd wereldberoemd met zijn bloedmooie novelle over rouw ‘Verdriet is het ding met veren’. Zijn nieuwe boek ‘Shy’ is het verhaal van een paar opmerkelijke uren uit het leven van een getroebleerde tiener. Hij wandelt de nacht in en luistert naar de stemmen in zijn hoofd: die van zijn leraren, zijn ouders, de mensen die hij pijn heeft gedaan, de mensen die van hem proberen te houden. Shy is een roman over eenzaamheid en jezelf verliezen, en tot de ontdekking komen dat je niet alleen bent.

Door Jan Dertaelen sinds 2 maanden en 8 dagen

In zijn negentiende roman buigt J.M. Coetzee zich opnieuw over de geheime wegen van het hart. De liefde gaat onder de microscoop en al haar facetten worden grondig bestudeerd. In deze korte, krachtige roman over verlangen en onvermogen, nabijheid en onbereikbaarheid doet hij dat even genadeloos als grandioos.

Beatriz is een Spaanse bankiersvrouw die de Poolse pianist Witold heeft uitgenodigd voor een concert in Barcelona. Hij is een stuk in de zeventig, een controversiële muzikant die opvalt door zijn lange, witte lokken en zijn sobere interpretaties van Chopin. Tijdens het etentje achteraf slaat de bliksem in: Witold wordt hopeloos verliefd op Beatriz, maar zij heeft geen idee waarom. En het is dat bodemloze ‘waarom?’ waardoor deze roman als een motor wordt voortgestuwd. Welke raadsels liggen er in het DNA van deze twee figuren waardoor een onmogelijke liefde toch begint te smeulen?

Coetzees stijl is onderkoeld en afstandelijk, maar door allerlei scheurtjes en kiertjes sijpelt de melancholie binnen. In de personages, die soms zo koel en beredeneerd getekend lijken, wordt een kwetsbare gevoeligheid zichtbaar. Kleine barsten die ontstaan onder de druk van een heimelijke en riskante hartstocht.

Er rijzen vragen die zonder antwoord blijven en die daarom blijven echoën tot op het eind, wanneer je als lezer op een punt bent gebracht waar vooral twijfel heerst en waar je zelf je conclusies moet trekken. Wie zijn deze mensen nu eigenlijk echt? Wat willen ze? Wat is er onuitgesproken gebleven en wat is er precies verloren gegaan in de vele vertaalslagen van het Spaans naar het Engels naar het Pools en weer terug? Te midden van die vragen overheerst de compassie voor deze twijfelachtige geliefden die allebei ‘op zoek zijn naar de openbaring van hun lot’, maar gedoemd lijken om in het duister te blijven tasten.

Door Jan Dertaelen sinds 2 maanden en 8 dagen

Het is verleidelijk de Welshe schrijver Cynan Jones te vergelijken met een beeldhouwer. Schrijven is voor hem een zaak van schrappen, schaven en polijsten, alsof hij zijn tekst met hamer en beitel te lijf gaat. Wat overblijft, is de essentie, de diamant die verborgen zat in het gesteente. Romans als ‘Inham’ en ‘De lange droogte’ blinken uit in een literair minimalisme dat weinigen hem nadoen. Telkens zijn het indringende verhalen over de krachtmeting tussen mens en natuur, parabels die verbluffen door hun kernachtige, poëtische schoonheid.

‘Alles wat ik vond op het strand’ is opnieuw een staaltje meesterlijk beknopte vertelkunst. Hold is een berooide visser in een klein Welsh kustdorp. Hij voelt de kering van de getijden in zijn botten en kent de zee als een verraderlijke natuurkracht die even genadeloos als genereus is. Wanneer de branding hem onverwacht iets toewerpt dat zijn armoedige bestaan zou kunnen veranderen, kan hij het aanbod niet afslaan.

Hold is het archetype van de tragische held. In een poging het goede te doen, roept hij het noodlot over zich af. Verblind door de lokroep van een betere toekomst stevent hij af op zijn ondergang. In vijf bedrijven ontplooit Jones een Griekse tragedie die zich afspeelt tegen het decor van de ruwe Welshe rotskusten. Hoewel je van bij het begin weet dat het alleen maar slecht kan aflopen, houdt hij je tot de laatste pagina gevangen in een haast ondraaglijke spanning.

Jones is gefascineerd door de wispelturigheid van het lot: hoe iets wat we niet hadden voorzien ons leven plots een totaal andere richting kan uitsturen. Dat is de spil waar zijn hele oeuvre om wentelt, en die ook in dit boek de kern van het verhaal vormt. De mens als speelbal in de handen van datgene wat hem willekeurig overvalt. ‘Er komen dingen op ons pad en al het andere hangt af van wat we kunnen doen met de dingen die op ons pad komen.’

Door Jan Dertaelen sinds 2 maanden en 8 dagen

Na de dood van haar ouders komt Margriete in het bruisende, ruwe Gent terecht. Terwijl haar oudere broers hun handen vol hebben met schilderen en huizen versieren voor wie rijk en machtig is, brengt zij haar dagen door in een klooster waar ze manuscripten verlucht, en haar avonden bij haar beschermvrouw. Haar vriendschap met een kruidengenezeres en vroedvrouw geeft haar een inkijk in de wereld van leven en dood, doet haar nadenken over de ingrijpende keuze die haar wacht: trouwen en stoppen met schilderen, of schilderen en voor altijd maagd blijven.Weinigen weten dat de beroemde broers van Eyck ook een schilderende zus hadden. Margriete vertelt het verhaal achter Het Lam Gods, een van ’s werelds meest iconische schilderijen, gezien door de ogen van een middeleeuwse vrouw.

Door Confituur Boekhandelsprijs sinds 2 maanden en 16 dagen

Een vrouw die in de keuken gerechten vult met verlangens en verdriet. Een dochter die in brieven aftelt tot het weerzien van haar geliefde. Een kleindochter die in essays een taal geeft aan de onherbergzaamheid van familieverbanden. Half leven onderzoekt hoe het is je te verhouden als moeder, dochter, grootmoeder, echtgenote, weduwe, geliefde, vrouw. De vrouwen reflecteren op zichzelf en hun wereld, maar vooral houden ze elkaar een spiegel voor, terwijl hun levens bewegen, botsen en verstrengelen. Op zintuiglijke wijze voert Aya Sabi vervlogen en verdrukte herinneringen op, van ontheemding en vervreemding, van Marokko tot de Lage Landen. Een familiekroniek over hoe pijn blijft zingen, generaties openbreekt en verbindt. Over hoe thuis soms de warmte is die een mens afgeeft, maar ook de kilte is die een mens mee kan brengen.

Door Confituur Boekhandelsprijs sinds 2 maanden en 16 dagen

Wanneer de jonge, vrijgevochten Frieda Tendeloo op een late wintermiddag in 1963 de dichtgevroren Waal op stapt, wacht haar een ontmoeting die ze nooit meer zal vergeten. Tussen de ijsschotsen op de witte rivier ontmoet ze de getrouwde Otto. Ze beleven een liefde die onstuimig begint, maar noodlottig eindigt. Haar leven lang houdt ze haar herinneringen hieraan voor zichzelf. Tot Frieda op 81-jarige leeftijd plotseling weer alleen is. En het verzwegen verdriet zich onontkoombaar aan haar opdringt. Pas dan durft ze op zoek te gaan naar wat ze is verloren.

Door Confituur Boekhandelsprijs sinds 2 maanden en 16 dagen

Eenvoud, rust en vertraging, met personages die al snel in je hart kruipen. Veel gedachten, in weinig woorden en veel witregels. Mooi, poëtisch. Een ideaal lockdownboekje, en wellicht nog mooier als we straks met zijn allen terug een versnelling hoger schakelen.

Door Katrien Merckx sinds 2 maanden en 16 dagen

Januari 1597 overleed in het Behouden Huys op Nova Zembla een bemanningslid wiens identiteit nooit is vastgesteld. Nu, 425 jaar later, nu de permafrost begint te ontdooien, ontwaakt hij uit zijn ijsgraf, waarin hij door Willem Barentsz en zijn mannen is begraven. Hij die als anonymus op de scheepsrol stond, maar was ingescheept om als dichter een loflied te schrijven op de expeditie naar de Noordoostpassage, kan nu de Grote Dooi is gekomen alsnog zijn relaas doen. In zijn barokke stijl maakt Donald Niedekker van de legendarische overwintering een wonderwereld waarin fictie, geschiedenis, sprookjes en actualiteit vervlochten zijn tot een betoverend geheel.

Door Confituur Boekhandelsprijs sinds 2 maanden en 16 dagen

Het laatste leesgroepboek van 2022 was “Detransitie, baby” van Torrey Peters. Peters -  zelf een transvrouw - baseerde zich voor het verhaal op haar eigen ervaringen

Hoofdpersonages zijn Reese, een witte transvrouw die moeilijk alleen kan zijn en heel graag moeder wil worden. Haar ex, ooit James toen Amy en dan Ames. En zijn baas en huidige vriendin Katrina die zwanger is. Katrina is een Chinees Joodse cisvrouw die doorheen het verhaal querness ontdekt. Als Katrina zwanger is, stelt Ames voor om de baby met zijn drieën op te voeden.

Deze Femina Libera sessie had een hele dag kunnen duren. We hadden het over niet normatieve relaties, messy lives, nuance, de educatieve functie van representatie, over genderessentialisme, radicaal feminisme, standpuntfeminisme, de valkuilen van perfecte representatie.
We vroegen ons af of we een zeker activisme mogen verwachten van een transschrijfster en waarom men zo vaak over TERFS spreekt terwijl sommigen toch gewoon transfoob zijn. 
 
We hebben gelachen en gehuild met het boek. Verhaaltechnisch vond ik het boek niet altijd even sterk, soms wat uitleggerig maar niet iedereen was het hierover met me eens. We genoten van de meerstemmigheid, de verfrissende radicale eerlijkheid en sloten met zijn allen deze zoekende personages in ons hart. 

Door Femina Libera sinds 4 maanden en 12 dagen

Mohamed Mbougar Sarr schreef met ‘De diepst verborgen herinnering van de mens’ een boek als een literaire houdgreep die in ieder hoofdstuk wat strakker wordt aangeschroefd. Hij vertelt het verhaal van Diégane, een jonge Senegalese auteur die in de ban raakt van een mysterieuze cultroman uit de jaren dertig. Het boek heeft een beheksende invloed en drijft hem op een eindeloze queeste.

Bij Sarr gloeit iedere zin van de urgentie en de tomeloze schrijfdrang. Hij verbindt ideeën over kolonialisme en kunstenaarschap, politiek en vriendschap, vrijheid en traditie. Zijn boek is bezield door een mystiek magisch-realisme en diep geworteld in orale verteltradities. Hij vertelt verhalen in verhalen in verhalen waardoor je soms vergeet wie er aan het woord is. Dat is niet erg want de verteller doet er in feite niet toe. Het zijn de verhalen die ertoe doen, virtuoos door Sarr in vonkende zinnen neergepend (overigens magnifiek vertaald door Jelle Noorman).

Door Jan Dertaelen sinds 4 maanden en 12 dagen

‘Vermogen’ is een indrukwekkend ambitieuze roman waarin Hernan Diaz de vele facetten onderzoekt van macht en manipulatie. Dat begint bij de gewetenloze invloed van het hoofdpersonage op de financiële markten en de ondoorgrondelijke machtsverhoudingen tussen hem en zijn vrouw, maar het wordt subtieler wanneer je begint te begrijpen dat je ook als lezer voortdurend wordt gemanipuleerd. Telkens opnieuw word je verleid in een andere versie van de feiten te geloven, en iedere keer kom je bedrogen uit. Diaz toont hoe makkelijk fictie zich voor waar laat aannemen, hoe ze de werkelijkheid infiltreert en naar haar hand zet.

De mens laat zich nu eenmaal graag misleiden, of het nu door romanschrijvers of beursmakelaars is, door geliefden of krantenkoppen. Als de leugen aantrekkelijker is dan de waarheid, lepelen we ze met smaak naar binnen. En zeker als ze is neergepend in Diaz’ voortreffelijke proza dat in ieder deel van toon en register verandert, soepel modulerend bij iedere perspectiefwissel, maar altijd trefzeker en verfijnd. Het maakt van ‘Vermogen’ een uitdagend en intrigerend boek dat smeekt om herlezen.

Door Jan Dertaelen sinds 6 maanden en 23 dagen

In de bundel ‘In het labyrint’ zijn fragmenten verzameld die Kafka schreef tussen 1917 en 1924, het jaar van zijn dood, en die nooit eerder naar het Nederlands werden vertaald. Het zijn korte bespiegelingen en absurde anekdotes, sommige niet meer dan een paar regels lang, andere de opmaat voor verhalen over een Olympische zwemkampioen die niet kan zwemmen of een man die gevangen zit in een doornstruik. Het Duits kent er een mooi woord voor dat zich niet eenvoudig laat vertalen: Gedankenblitze. In het Nederlands wordt dat zoiets als gedachtenflitsen of ideeënbliksem. Dat klinkt misschien niet even elegant, maar het raakt wel aan wat deze stukjes en fragmenten in wezen zijn: vinnig oplichtende scènes uit de duistere gangen en kamers van Kafka’s labyrintische binnenwereld. Ze genereren hetzelfde effect als de bliksem in een pikzwarte nacht: aan een enkele flits heb je genoeg om een vermoeden te krijgen van het landschap dat je omringt, de diepte en de grootsheid ervan.

Kafka had het over ‘de bevroren zee in ons’ waarbij het schrijven ‘de bijl is’ waarmee die zee ‘moet worden opengehakt’. Deze slanke maar indrukwekkende bundel volstaat om een idee te krijgen van de onmetelijke oceaan waar Kafka’s schrijverschap uit oprees.

Door Jan Dertaelen sinds 6 maanden en 23 dagen

Richard Osmans Moordclub op donderdag is een ideaal boek om een druilerige najaarszondag mee te spenderen. Met zijn gevatte humor en tekenende beschrijvingen maakt Osman het onmogelijk om niet te houden van zijn extravagante hoofdpersonages. Vier kranige bejaarden onderzoeken een moord die mogelijks gelinkt kan worden aan de baas van hun luxueuze bejaardentehuis en interfereren hiermee met het onderzoek van de charmante lokale politie. Het fijne aan het boek is dat je er luidop mee zal lachen, maar ook mee zal huilen. Het is een aangenaam mysterie voor zij die niet erg van enge thrillers houden, maar wel perplex willen staan van de uiteindelijke ontrafeling. Daarbovenop zijn er ondertussen al 3 losstaande delen uit, waardoor je niet direct afscheid moet nemen van je nieuwe favoriete personages.

Door Merel Vanegeren sinds 6 maanden en 26 dagen

"He views it as a black thing, a savage thing, I see it in his eye. All the time they just keep on provoking us. Then when we strike back, it proves all the prejudice they carry in their hearts."

Jacqueline Roy slaagt er in "De dikke dame zingt" heel goed in om een zwaar thema in een leuke, humoritische roman te verwerken. Het is vooral Gloria die met haar onaangepast sociaal gedrag en het besef ervan een plaatsje in je hart inneemt.

Roy baseerde zich voor dit boek deels op haar eigen ervaringen als zwarte vrouw in de psychiatrie. Het resultaat is een treffend portret van twee vrouwen die kracht vinden in hun gedeelde kwetsbaarheid, terwijl ze moeten navigeren door een systeem dat hen niet beschermt.

Door Katrien Merckx sinds 6 maanden en 26 dagen

De laatste, magistrale roman van de recent overleden Spaanse auteur Javier Marías is een sfeervolle spionageroman met diepe filosofische gronden. Welke daden bepalen ons leven, welke verantwoordelijkheden rusten op onze schouders, hoe slagen mensen erin om verder te gaan en het verleden achter zich te laten? Zoals steeds is zijn taal precies, glashelder en geritmeerd in royaal uitdijende zinnen die hun onderwerp omcirkelen, bevragen en ontrafelen. Marías serveert de vragen, het oordeel laat hij over aan u.

Door Jan Dertaelen sinds 7 maanden en 26 dagen

Is het een subtiel gecomponeerde bundel kortverhalen, of moet je De gebeurtenis toch lezen als een roman waarvan de verschillende lagen een voor een worden afgepeld? Het is een beetje van beide: een 'roman-in-verhalen' die vernuftig en delicaat in elkaar is gezet. ‘De gebeurtenis’ is vintage Peter Terrin: een fijnzinnige roman met een duister randje over de grilligheden van leven en liefde.

Hier kan je de volledige recensie van Jan lezen die in De Tijd verscheen.

Door Jan Dertaelen sinds 7 maanden en 26 dagen

Een van de leuke dingen aan een leesgroep is dat je boeken leest die je anders nooit zou uitkiezen. Zo zijn sci-fi en boeken met teveel fantasie niet echt mijn ding. Gelukkig zijn mijn Femina Libera kompanen volhardend. Er moet en zal elk jaar een science-fiction boek op de leeslijst staan, een veel te ondergewaardeerd genre vinden ze. En zo las ik Parable of the Sower van Octavia Butler, dat ik wel kon smaken.

Parableof the Sower is een postapocalyptische roman uit 1993 die zich afspeelt in 2024-2027 (tot zover de verre toekomst ?). Door wereldwijde klimaatverandering en economische crisissen heerst er totale chaos. Massa's zwervers proberen te overleven. Zo ook de vijftienjarige predikantendochter Lauren die al snel een groepje rond zich kan verzamelen. Wat begint als een strijd om te overleven, leidt tot ??de geboorte van een nieuw geloof en de zoektocht naar een plek om een gemeenschap te stichten.

"De titel alleen al, veel te religieus", denk je nu? Helemaal niet?! Of toch?

Juist dat was het leuke aan de bespreking in de groep. Zij die vertrouwd zijn met religie en de bijbel ontdekten de ene verwijzing na de andere, terwijl de anderen - zoals ik - daar allemaal overgelezen hadden. Zij lazen het meer als een hoopvol verhaal over samenhorigheid, empathie en solidariteit terwijl de wereld naar de verdommenis gaat.

Door Katrien Merckx sinds 7 maanden en 26 dagen

De naamloze verteller van ‘Kassa 19’ is het soort personage waar je niet op uitgekeken raakt: buitenissig en onvoorspelbaar, moeilijk te peilen en toch vreemd vertrouwd, sprekend met een excentrieke stem die je nooit eerder hebt gehoord en waar je geen genoeg van krijgt. Ze geeft niet veel details over zichzelf prijs, en toch is dit een uiterst intiem boek over een jonge vrouw die worstelt met het leven. Ze is een buitenbeentje dat de dagen in bad doorbrengt, haar woede-uitbarstingen niet onder controle krijgt en te veel sigaretten rookt.

En ze leest. Ze leest alsof haar leven ervan af hangt, en in zekere zin gelooft ze dat dat ook zo is. Ze zoekt in de literatuur naar een sprankel die in het dagdagelijkse bestaan ontbreekt. In essentie gaat ‘Kassa 19’ over lezen en over schrijven, en over de diep verborgen plek waar beide elkaar vinden. Want in de kern is er weinig verschil tussen lezen en schrijven. Ze hebben hun wortels in dat geheimzinnige gebied in de mens waar de verbeelding leeft en heerst, waar het geschreven woord resoneert en werelden laat ontstaan.

‘Kassa 19’ is allesbehalve een conventionele roman. Het is een wirwar van verhalen die elkaar doorkruisen en verzwelgen en uit elkaar ontstaan. De jonge vrouw is niet alleen een obsessieve lezer, ze heeft ook een compulsieve drang om verhalen te verzinnen. Het kleinste detail is genoeg om haar verbeelding op hol te doen slaan. Geef haar een vinger en ze verzint je arm erbij. Niet alleen je arm maar ook je tenen, je jas en het huis waarin je woont.

Bennett serveert een staaltje vitaal en krachtig schrijven, sierlijk en bezwerend. Haar taal kolkt van poëzie en schrijfplezier, zo aanstekelijk dat je dit bekoorlijk bizarre boek na de laatste pagina meteen weer openslaat bij het begin.

Door Jan Dertaelen sinds 10 maanden en 24 dagen

De Duitse regisseur Werner Herzog kroop in zijn pen en schreef met ‘Het schemeren van de wereld’ het ontluisterende verhaal van Hiroo Onoda, de Japanse soldaat aan wie het einde van WOII voorbijging en die zich dertig jaar lang verschool in de Filipijnse jungle.

Herzog ontmoette Onoda een aantal keren aan het eind van de jaren negentig. Op basis van hun gesprekken schreef hij dit indringende boek dat balanceert tussen novelle en documentaire. Hij schetst het portret van een man die zich in een haast surreëel extreme situatie bevindt. Het is een thema dat in heel zijn oeuvre terugkeert: de fascinatie voor de outsider die buiten de maatschappij valt, die niet door de wereld wordt begrepen en in zijn eentje over een zelf gebaand pad verder trekt. Wat doet dat met een mens? Als je van alles en iedereen bent losgezongen, hoe onderscheid je waarheid dan nog van droom?

In zijn doeltreffend spaarzame proza slaagt Herzog erin je een glimp te tonen van het onbevattelijke: ‘een vormloze tijd van slaapwandelen, hoewel alles echt is, direct, tastbaar, gruwelijk en onherroepelijk in zijn presens – de jungle, het moeras, de bloedzuigers, de muskieten, het gekras van vogels, de dorst, het jeuken van de huid.’ Hoe in de vergetelheid van de jungle ieder besef van tijd verdampt. ‘Een nachtvogel krast en een heel jaar is verstreken. Een druppel water op een groeiend blad aan een tros bananen vangt even een zonnestraal op, en weer is er een jaar verstreken.’

Herzog schreef een broeierig boek waarin hij Onoda’s spookachtige leven in de jungle, schemerend tussen droom en werkelijkheid, weet te vangen als een koortsig visioen. Met een minimum aan woorden brouwt hij krachtige, bedwelmende beelden en gaat hij op zoek naar het punt waar waanzin en heldendom elkaar raken.

Door Jan Dertaelen sinds 10 maanden en 24 dagen

Met ‘Manosque’ schreef de Franse auteur Jean Giono (1884 – 1970) een adembenemend mooie liefdesverklaring aan de Provence. Een zoektocht naar de ziel van zijn geboortegrond. ‘Ze is mijn vlees, deze aarde die rood is van tijm; de takken hebben mijn huid opengehaald, ik zit onder het loof, en nu ben ik als een kleine hagedis, helemaal gekapseisd met mijn grote onstuimige hart.’

Het is een eigenaardig en betoverend boek. Als er al sprake is van iets als een intrige, dan neemt die de vorm aan van een wandeling. Een omtrekkende zwerftocht waarbij Giono je doorheen de dorpen, de heuvels en de seizoenen loodst. Hij laat de mensen aan het woord die deze streek bewonen, de herders en boeren, smeden en mandenvlechters, schoenmakers en cafébazen. Hij vertelt over de waterputten, de lucht die smaakt naar vlinders, de zaden die in de heuvels liggen te wachten, de weidse, winderige vlakte. Giono schildert geen bucolische taferelen. Hij legt het oeroude, meedogenloze karakter en de onmenselijke schoonheid bloot van een land dat zich niet laat temmen. Een mythisch land dat leeft en voelt en dat zijn eigen wetten stelt.

Al in zijn prachtige debuut Heuvel, over de inwoners van een piepklein gehucht die bezeten zijn door het idee dat de heuvel waarop ze wonen zich tegen hen heeft gekeerd, thematiseerde hij dat ontembare en eigenzinnige van het land. Bij Giono komt alles tot leven. Bezield door een heidens pantheïsme krijgt alles een eigen stem. De bomen en de kruiden, de stenen en de bronnen, de dieren en de wind. ‘We horen het zingen van dat alles. De wereld zingt met haar mooie lage stem.’

Giono schrijft in een lijfelijke, sensuele taal. Je hoort er echo’s van Homeros en Ovidius in, maar ook de vitalistische energie van Walt Whitman. Die bruisende levenskracht vibreert ook in Kiki Coumans’ vertaling. Ze doet Giono’s poëtische, gespierde taal alle eer aan en maakt van dit boek een genot om lezen.

Door Jan Dertaelen sinds 10 maanden en 24 dagen

Dit is zo´n roman waarbij ik meteen van de daken wil dat het wat in me teweeg brengt.
Het vertelt het verhaal van twee vrouwen María en Alicia. De eerste is de grootmoeder van de tweede maar ze kennen elkaar niet. María laat al vroeg haar kind achter bij haar familie en trekt naar de stad om geld te verdienen. Alicia groeide in welvaart op tot haar familie alles kwijtgeraakt. Ze zit gevangen in een laagbetaalde baan en een onbevredigende relatie. María raakt betrokken in de wijkvereniging en gaat meer en meer op haar zelfstandigheid staan, zich bewust van de grenzen die ze steeds weer moet bevechten. De grenzen van haar vrouw zijn, arbeidster, van de wijk waar ze in wonen, de opleiding die ze niet kregen,...het geld en de macht die ze niet hebben.
De Spaanse dichteres Elena Medel weeft de ontelbare vormen van fysiek, structureel en emotioneel geweld op vrouwen in elkaar in een heel sterk en realistisch verhaal. En geeft zo een gezicht aan de onzichtbare vrouwen die zoveel in hun mars hebben.
Dit boek verdient om gelezen te worden, voor alle María´s en Alicia´s van deze wereld.

Quote:
"María, kijk eens naar je handen, zou Pedro tegen haar willen zeggen: kijk eens naar je gebarsten handen, ik heb je nooit met andere handen gekend, maar in de loop der tijd zijn ze bedekt geraakt met de stront van anderen, laag na laag van familie zus en zo, en die en die directeur. María, voel eens aan je rug, zou Pedro tegen haar willen zeggen: voel eens aan je rug die zeurt van al dat dweilen uitwringen, van al dat bukken om hardnekkige vlekken van de vloer te schrobben. ....Goed dan Pedro...we gaan samenwonen.....En dan? Wat voor plaats zal ik dan hebben?...Wat zal mijn positie zijn in onze relatie?"

Meer: bekijk hier het inkijkexemplaar

Door Katrien Merckx , 04/05/2022

Julian Barnes’ Elizabeth Finch leest als een viering van het onafhankelijke, compromisloze denken. De verhaallijn is vrij minimaal en voor de psychologische diepgang van de personages hoef je dit boek ook niet te lezen. Barnes biedt je iets anders: zwenkend tussen roman en essay serveert hij een knap staaltje cultuurfilosofie. Hij wijst ons op de complexiteit van de geschiedenis, en hoe die door de mens stelselmatig wordt gekortwiekt in een poging het heden naar zijn hand te zetten. Voor de oplettende lezer schuilt daar een niet mis te verstane kritiek op onze huidige tijd in.

Meer: kijk hier het boek in

Door Jan Dertaelen , 04/05/2022

Met Against the Loveless World schreef Susan Abulhawa opnieuw een prachtige roman over het dagelijks leven van de Palestijnen. Het is meeslepend, angstaanjagend, revolterend en hartverscheurend. Onmogelijk om weg te leggen.
“Er kan nu niet meer over getwijfeld worden: Susan Abulhawa toont definitief en onweerlegbaar aan dat ze een literaire hoogvlieger is. Wie haar twee vorige boeken al kende en apprecieerde wordt niet teleurgesteld.
Meer zelfs, Abulhawa zet een stap verder en toont dat ze haar literair talent kan inzetten voor een intens verhaal dat boeit van de eerste pagina tot de laatste slotzin.”, schrijft Lode Vanoost van De Wereld Morgen. Hij is wellicht haar grootste fan in ons land maar ik ben het helemaal met hem eens.

Meer info:
- recensie Lode Van Oost op De Wereld Morgen
- 2020: Winner Palestine Book Award

Door Katrien Merckx , 04/05/2022

‘De laatste zomer’ van Lydia Millet is een meedogenloos staaltje klimaatfictie. Een apocalyptische storm teistert de V.S. Terwijl hun ouders zich vergrijpen aan elkaar en aan de drankenkast, vertrekt een groep jongeren op een odyssee door het verwoeste binnenland. Millet is helder in haar boodschap: de ecologische knoeiboel van vorige generaties zal door de huidige generatie jongeren moeten worden opgeruimd. En de kwaadheid daaromtrent is volstrekt legitiem. Om ons te hoeden voor de catastrofe die er zit aan te komen, is een radicale verandering van leven en denken nodig. En die kentering kan er alleen komen in de vorm van een nieuwe, bewuste en geëngageerde garde van jonge mensen. De aantrekkingskracht van deze roman zit in de donkere humor die van de pagina’s druipt, de strakke, afgemeten zinnen die het verhaal met een rotvaart voortstuwen. ‘De laatste zomer’ is het verbijsterende verslag van een wereld die ten onder gaat, en die we voorlopig nog de onze noemen.

Door Jan Dertaelen , 08/03/2022

In ‘Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost’ laat Donald Niedekker een stem ontdooien die eeuwenlang onder het poolijs heeft liggen sluimeren. Een dichter die meer dan vierhonderd jaar geleden op Nova Zembla werd begraven, wordt weer wakker en zingt vanuit zijn ijzige tombe een vitaal levensbericht. In verrukkelijke zinnen roept Niedekker het nieuwsgierige, onderzoekende en onverzadigbare karakter van de zestiende eeuw tot leven. Een eeuw van wetenschappers en avonturiers, van cartografen en ontdekkingsreizigers. De eeuw waarin het geloof in de rede ontwaakt en de mens de doctrines van zich afschudt. ‘Wij leefden in de lente van de nieuw te ontdekken wereld,’ jubelt de dichter. Niedekker is het soort schrijver die weet hoe je een wetenschappelijk traktaat kan laten klinken als een sprookje. Dit boek kabbelt niet braaf binnen de conventionele oevers van de roman. Het spoelt er royaal overheen en verkent andere terreinen. Het brengt de verbeelding in een stroomversnelling, wakkert het verlangen aan naar onbekende horizonten en onontgonnen gebied.

Door Jan Dertaelen , 08/03/2022

Welkom in de wondere wereld van Angela Carter, een smeltkroes van verbeelding en intellect. Een boek zo vol dat het je hoofd doet tollen en je het meteen opnieuw wil lezen om nog meer te genieten en te zien wat je allemaal gemist hebt.

Door Katrien Merckx , 15/02/2022

Deze bundel was mijn eerste kennismaking met het werk van Nobelprijswinnaar Nagieb Mahfoez. Mahfoez presenteert in deze (zeer korte) verhalen tafereeltjes uit het dagelijks leven van de gewone Egyptenaren, met elkaar verbonden door de wijk waarin ze leven en hun gemeenschappelijke geschiedenis. De verhalen gaan vaak gehuld in een nevel van (bij)geloof en mysterie en zijn van een bedrieglijke eenvoud, mooi en doorspekt van heel wat levenservaring. Wie Egypte al eens bezocht, ziet Mahfoez er vanuit een theehuis de mensen observeren en denkt er de geuren van het land met gemak bij.

Door Katrien Merckx , 05/01/2022

"Kudos to Dave Eggers", titelde The Guardian. Andere reviews zijn minder enthousiast. Totale voorspelbaarheid, geen fantasie,...de kritische recensenten vinden het een drammerig boek dat niets aan de verbeelding overlaat. Maar is dat niet net de wereld die Eggers wil schetsen? Surveillance capitalism tot in het detail uitgewerkt. Het is een spel dat Eggers ook in “A Hologram for the King” speelde, waarbij je je tijdens het lezen dood verveelt. Net zoals het hoofdpersonage dat dagen in de woestijn zit te wachten op die ene ontmoeting. Toegeven, het verhaal van “The Circle” was spannender en verrassender, maar ook “Het Alles” heb ik graag gelezen. Ik ben een Eggers-fan. Ik heb gelachen, ik heb de wenkbrauwen gefronst bij elke nieuwe app die kritiekloos aanvaard werd en de roep naar meer controle, zekerheid en minder keuze deed groeien. Ik heb mezelf en de wereld rondom me herkend en tegelijk heb ik me verbaasd afgevraagd waar het allemaal naartoe gaat. “Het Alles” is grappig, grotesk en zet je aan tot nadenken. Wat mij betreft een geslaagde satire.

Door Katrien Merckx , 05/01/2022

== 25 november: Dag voor de Uitbanning van geweld tegen vrouwen == Vandaag 61 jaar geleden, in de nadagen van het schrikbewind van generaal Trujillo in de Dominicaanse Republiek worden drie jonge vrouwen (de Mirabal-zussen) in een hinderlaag gelokt en vermoord. Als eerbetoon aan de zussen werd hun sterfdag, eerst in Latijns-Amerikaans en later ook elders in de rest van de wereld, uitgekozen als Dag tegen geweld op Vrouwen. Julia Alvarez schreef hun verhaal neer in het fantastische en meeslepende“In de tijd van de vlinders”. Al jaren een van mijn favorieten.

Door Katrien Merckx , 02/12/2021

== “Ik ben onzichtbaar, moet u weten, omdat de mensen me niet willen zien. Net als die hoofden zonder lichaam die ze soms op de kermis vertonen, ben ik als het ware omringd door spiegels van hard, vertekenend glas. Wie mij nadert ziet alleen mijn omgeving, zichzelf, of het product van zijn eigen verbeelding – wat dan ook, behalve mij” == Deze klassieker in de Afro-Amerikaanse literatuur is een existentiele roman over de zoektocht van een zwarte man naar zijn identiteit . Het is tevens een scherpe veroordeling van de diepgewortelde rassendiscriminatie en de achterstelling in het Amerika van de jaren vijftig. Jammer genoeg nog erg actueel.

Door Edith Aerts , 28/10/2021

== “The limits of your ambition were, thus, expected to be set forever. You were born into a society which spelled out with brutal clarity, and in as many ways as possible, that you were a worthless human being. You were not expected to aspire to excellence: you were expected to make peace with mediocrity.” == Dit briljant boekje, geschreven in 1963 door wellicht een van de beste schrijvers ooit over raciale ongelijkheid, laat zien hoe verankerd het racisme in de Amerikaanse samenleving is. Verontrustend, angstaanjagend, inzichtelijk met een overvloed aan observaties, essentieel om te begrijpen hoe het hedendaagse leven voor de zwarte Afro-Amerikaan er nu nog steeds uitziet.

Door Edith Aerts , 28/10/2021

== “Blanke mensen geloofden dat er onder elke donkere huid een rimboe school, om het even hoe je je gedroeg. Snelle onbevaarbare rivieren, schommelende krijsende bavianen, slapende slangen, rood tandvlees dat loerde op hun lekkere blanke vlees. In zekere zin hadden ze gelijk... Maar die rimboe brachten de zwarten niet van elders mee hierheen. De rimboe plantten de blanke mensen aan. En hij groeide. En hij verspreidde zich. Verspreidde zich in, tijdens en na het leven, tot hij zich massaal meester maakte van de witten die hem hadden geschapen. En tot ze er allemaal mee te maken kregen. Tot ze veranderden en een transformatie ondergingen. Bloeddorstig en dwaas werden en slechter dan ze zelf wilden, zo bang waren ze voor de rimboe die ze zelf hadden geschapen. De krijsende baviaan huisde onder hun eigen blanke huid. Het rode tandvlees was hun eigen tandvlees.” == Een roman die doordringt tot de kern van wat het betekent om mens te zijn, die een stem geeft aan zij die er geen mogen hebben, over moeders en dochters die gebukt gaan onder het juk van de slavernij, een sensationeel verhaal over hoe wanhoop kan leiden tot ondenkbare handelingen. Dit boek is een meesterwerk.

Door Edith Aerts , 28/10/2021

== “Ik kreeg het advies om mijn toon te matigen. Maar ik vind dit een heel belangrijk onderwerp. Het gaat om je verhaal mogen vertellen zonder iemands inmenging, gehoord worden. Het gaat om openheid. Om luisteren. Om vragen stellen. Dan gaan we richting rechtvaardigere en eerlijkere samenlevingen. Het gaat over 'er' mogen zijn.” == Een levendig en persoonlijk verhaal over imigratie, huidskleur, ras en klasse en de aandoenlijke pogingen om zich aan te passen. Geschreven met de nodige humor en met een verbazingwekkende emotionele diepgang.

Door Edith Aerts , 28/10/2021

"In de 'Verzamelde verhalen' van Ingeborg Bachmann is een virtuoze auteur aan het woord die schrijft op het scherp van de snee. ...Bachmann schrijft met zoveel inzicht in de menselijke conditie dat het pijn doet. Haar verhalen zijn weerbarstig, stoutmoedig en virtuoos. Het moet een helse klus zijn geweest om Bachmanns fijnzinnige en genuanceerde taal om te zetten naar het Nederlands, maar vertaler Paul Beers deed het met verve." (volledige recensie van Jan is verschenen in De Tijd)

Door Jan Dertaelen , 20/10/2021

"Meer dan een broer" van de Franse schrijver David Diop start heftig. Het neemt je meteen mee naar de verschrikkingen van de oorlog, de scenes zijn ruw en hard. De vele herhalingen geven het een bezwerend, poëtisch ritme. Het is even wennen aan de toon en stijl maar al snel wil je het in een ruk uitlezen. Diop won met dit boek niet alleen verschillende Franse literaire prijzen, hij is ook de eerste Fransman die de International Booker Prize won. Ik las de laatste drie winnaars - waaronder het onterecht onbekende "Celestial Bodies" van Jokha al-Harthi dat tot mijn verbazing nog steeds niet vertaald werd (uitgevers waar zitten jullie?) - en krijg de indruk dat de jury van deze prijs het voor boeken heeft die je op een of andere manier emotioneel raken en ongemakkelijk doen voelen. "Meer dan een broer" is dan ook een pakkend boek dat een gezicht geeft aan de Senegalese soldaten die in de Eerste Wereldoorlog meevochten met hun kolonisator (Frankrijk), over de impact van vriendschap en de verschrikkingen van de oorlog.

Door Katrien Merckx , 09/09/2021

"De wand" van Marlen Haushofer stond al een tijdje op mijn wil-ik-lezen-lijstje en kwam door de mooie heruitgave van bij uitgeverij Orlando terug onder mijn aandacht. Een vrouw vertrekt op weekend met vrienden en blijkt na de eerste nacht door een onzichtbare wand omgeven te zijn. In het gezelschap van een koe, kat en hond is ze helemaal op zichzelf aangewezen om te overleven. Om niet gek te worden van haar gedachten houdt ze een nauwkeurig verslag bij. Verwacht geen vreselijke verhalen van ontbering en angst, integendeel ze berust verrassend snel in haar lot. En toch zit je op het puntje van je stoel tijdens het lezen. Bijzonder mooi verhaal over het samenleven van mens en natuur, goed voor vier sterren op Goodreads.

Door Katrien Merckx , 09/09/2021

Spitant! Urgent! Wervelend! Een bom, geschreven met een vaart van jewelste. Het vertelt, toont, klaagt aan zonder ooit belerend of pamflettair te worden. Meeslepend tot het einde. Lang geleden dat ik zoiets gelezen heb. Van Londen tot Schotland, van een non-binaire socialmedia-influencer tot een 93-jarige vrouw op een boerderij. Meisje, vrouw, anders volgt twaalf personages van kleur die op zoek zijn naar iets – een gedeeld verleden, een onverwachte toekomst, een plek om thuis te komen, een geliefde, een sprankje hoop. Evaristo brengt hen op meesterlijke wijze samen en herinnert ons aan datgene wat ons verbindt in tijden van verdeeldheid.

Door Katrien Merckx , 29/04/2021

Een broeierige en mysterieuze roman waarin Jean Rhys een stem geeft aan krankzinnige Bertha, de eerste mevrouw van Rochester uit de beroemde klassieker van Emily Bronte. Schitterend. En nu ga ik eindelijk “Jane Eyre” eens lezen.

Door Katrien Merckx , 02/04/2021

'De geheugenpolitie' werd oorspronkelijk gepubliceerd in 1994, maar na het verschijnen van de Engelse vertaling in 2019 werd het boek plots een internationale hit. Het vertelt over een geheimzinnig eiland waar de dingen een voor een verdwijnen en vergeten raken, en waar een sinistere eenheid van ordetroepen erover waakt dat ieder verdwenen object tot het laatste spoortje wordt uitgewist. De lijntjes naar het schrikbewind van de fascisten of de sovjets zijn snel getrokken, maar een eenzijdige vergelijking met Mao's China, Stalins Rusland of Hitlers Nazi-Duitsland gaat niet op. Ogawa schrijft niet over specifieke regimes maar over de menselijke conditie binnen systemen waarin individualiteit en persoonlijkheid verdampen. Ze herinnert ons aan al die mensen die doorheen de geschiedenis gedwongen werden om hun bezittingen, namen, talen en tradities op te geven alvorens ze zelf werden uitgewist. Wat begint als een duister sprookje krijgt al snel de allure van een complexe allegorie over totalitarisme en kwijnende menselijkheid. En de reikwijdte ervan gaat zelfs veel breder. De politieke dimensie is slechts een van de vele. Je kan er evengoed een diepzinnige meditatie over de dood in lezen. Over de pijn van het afscheid nemen, het langzaam loslaten van de wereld en het leven, het stille verzet tegen een onontkoombare lotsbestemming, en uiteindelijk de aanvaarding van het einde. 'De geheugenpolitie' is een boek dat zich niet makkelijk laat wegleggen. Er schuilt een dwingende aantrekkingskracht in het onherroepelijke wegkwijnen van het eiland en het weemoedige relaas van de verteller. Ondanks de dystopische ondertonen is dit geen flitsende sciencefiction thriller, maar een zachtmoedig boek over mensen die onvoorwaardelijk voor elkaar zorgen en zich vastklampen aan het leven.

Door Jan Dertaelen , 02/04/2021

"Zo'n leuke leeftijd" is een meeslepende debuutroman over een jonge zwarte oppas die terecht komt bij een klassiek Amerikaans gezin. Een boek over volwassen worden en onbezonnen jong zijn, maar ook over alledaags racisme in een door en door witte samenleving (vaak microracisme en niet het openlijke getier op sociale media). "Dé literaire ster" zoals The Thimes het omschreef lijkt me misschien wat overroepen en ik betrap me erop dat ik aarzelde om het boek in de kijker te zetten omdat het door sommigen wordt wegggezet als "lichtere literatuur". Maar wat is dat toch met het beoordelen van literatuur dat niet (of minder) leeft bij series en een avondje bingewatchen? Dus heb je zin in een relaxe avond met een leuk boek? Gewoon doen: leg je achterover in de zetel en laat je entertainen. Heerlijk ontspannend.

Door Katrien Merckx , 19/02/2021

"Treindromen" is een epos in miniatuur, een literair pareltje van nauwelijks honderd pagina's, de perfecte novelle. De spaarzame taal gaat gepaard met een overdaad van emoties. Het is het verhaal over de lange levensloop van Robert Grainier aan het begin van de twintigste eeuw. Hij groeit op in het onherbergzame maar snel veranderende landschap van het Amerikaanse Westen en verdient de kost als rondtrekkende arbeider om mee te werken aan de bouw van het fel groeiende spoorwegennet in het begin van de 20e eeuw. Hij vindt geluk bij een vrouw en hun dochtertje, maar een vreselijke bosbrand verandert de loop van zijn leven voor altijd. Overmand door verdriet en verlies leeft Grainier verder in zijn eigen wereld, terwijl rond hem de vooruitgang zichtbaar oprukt. Die opkomende moderniteit staat haaks op een een samenleving die doordrongen is van folkloristische magie, grote onwetendheid, bijgeloof en indiaanse legendes van de inheemse stammen. Op een weemoedige wijze maakt de auteur ons duidelijk dat ook deze manier van leven samen met Robert Grainier langzaam en onopgemerkt uit het zicht zal verdwijnen: 'Bijna iedereen in die contreien kende Robert Grainier, maar toen hij overleed in zijn slaap, ergens in november 1968, lag hij de rest van de herfst en de hele winter dood in zijn hut, zonder dat hij gemist werd. Een stel wandelaars stuitte toevallig op zijn stoffelijk overschot in de lente. De volgende dag keerde het tweetal terug met een arts, die een overlijdensbericht opmaakte, en met een schep die ze aantroffen, staande tegen de hut, groeven ze met zijn drieën beurtelings een graf op het erf, en daarin rust Robert Grainier.' Met nog geen 100 pagina's kan je het je veroorloven om deze prachtige novelle langzaam te lezen of rustig een tweede maal te herlezen.

Door Edith Aerts , 18/02/2021

Onetti (1909 - 1994) rekende deze dunne roman zelf tot zijn beste werk: het raadselachtige, verstoorde portret van een man die zich laat opnemen in een sanatorium. De schrijver speelt een sluw en delicaat spel met zijn lezer. Alle informatie die je krijgt ontstaat in de dagdromen van een nieuwsgierige, glurende buitenstaander. Je deint mee op de stuwende cadans van zijn steeds verder golvende verzinsels. Tegen beter weten in word je zijn medeplichtige, laat je jezelf inwikkelen in een net van leugens en fantasie. En net dat is de overrompelende kracht van Onetti's vertelkunst: je loopt er met open ogen in, geïmponeerd door de rijke taal en de complexe, uitwaaierende zinnen die je steeds verder het labyrint in lokken.

Door Jan Dertaelen , 18/02/2021

Wat als alle technologie het plots laat afweten, geen telefoon het nog doet, geen lift nog op en neer gaat? Don DeLillo's nieuwe roman is geen doorsnee dystopie maar een filosofische verkenning van wat er gebeurt wanneer de mens ieder houvast verliest. Het gaat hem niet om het doemdenken en de rampscenario's. DeLillo gaat op zoek naar de kanteling, het moment waarop het besef indaalt dat niets nog is als voorheen, en de verlammende stilte die daar op volgt. Een knappe, sobere roman die tast naar de essentie van de mens in de eenentwintigste eeuw.

Door Jan Dertaelen , 18/02/2021

Ieder jaar wordt hij getipt voor de Nobelprijs en toch is zijn naam zo goed als onbekend. Gerald Murnane is een reus in het verborgene. Hij leeft afgezonderd in de uitgestrektheid van het Australische binnenland, waar hij zijn tijd verdeelt tussen boeken schrijven en achter de toog staan. Zijn proza is complex en uiterst verfijnd, vol van mysterieuze betekenissen. Er is amper werk van hem vertaald naar het Nederlands, dus als er iets nieuws verschijnt is dat iets om naar uit te kijken. 'Grensgebieden' is een verkenning van het geheugen, hoe de werkelijkheid door herinneringen wordt gefilterd. Een meditatie over landschappen, religie en gekleurd glas.

Door Jan Dertaelen , 18/02/2021

Op een schitterende manier wekt Jaume Cabré het Spanje onder Franco, de falangisten en de anonieme verzetshelden tot leven. Hij slaagt er wonderwel in om de verschillende tijdsperiodes naadloos in elkaar te laten overgaan, zorgt voor spanning en een onverwacht einde. Een meeslepend verhaal over heldendom, collectieve herinneringen, lafheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Heel blij met deze herdruk.

Door Katrien Merckx , 18/02/2021

In 'Langs de rivier' neemt de Duitse schrijfster Esther Kinsky u mee op wandel naar de waterkant. Op de oevers van de River Lea, aan de rand van Londen, waar zwanen en kraaien de scepter zwaaien over een verwilderd polderland, laat Kinsky haar gedachten de vrije loop. Mijmeringen, herinneringen en fantasie worden laag na laag over elkaar heen gedrapeerd, tot er niet langer een onderscheid is. Kinsky slaagt er moeiteloos in de meest delicate stemmingen tot leven te roepen, sferen die je herkent en waarvan je niet wist dat ze in woorden gevat konden worden. Ze creëert beelden die je zou willen absorberen en componeert zinnen waar je lange tijd in rond wil blijven zwerven. Een prachtige 'slow read' voor lezers die graag de tijd nemen om te savoureren en te herlezen.

Door Jan Dertaelen , 18/02/2021

In “Samenloop van omstandigheden”, naar de gelijknamige theatervoorstelling, ligt een man wakker. Hij wordt geteisterd door herinneringen. De enige weg naar nachtrust is de confrontatie aangaan met zijn verleden. Hier begint de reis door zijn jeugd. Het is niet een verhaal over vluchten, dit is een verhaal over aarden. Want als je eenmaal die reis hebt gemaakt, en je bent ‘aan de goede kant van het hek’ beland, wat dan? De donkere paginagrote tekeningen van Tom Jager - soms beperkt tot wat letters die de wanhoop uitschreeuwen - ondersteunen het verhaal op een zeer geslaagde manier. Woord en beeld gaan naadloos in elkaar over, waardoor het verhaal keihard binnen komt.

Door Katrien Merckx , 08/01/2021

In eigen land wordt Yuko Tsushima tot de krans van literaire grootheden gereken, maar hier bij ons heeft ze nog vele zieltjes te winnen. Met 'Domein van licht' werd alvast een glanzend pareltje opgevist. Tsushima werpt licht tot in de meest verborgen kieren van het leven van een jonge vrouw die met haar tweejarige dochtertje alleen gaat wonen. Ze schildert het portret van een toegewijde maar imperfecte moeder die dapper voor zichzelf een vrijplaats verovert en kracht vindt in haar zelfstandigheid. Het boek put zijn kracht uit de weigering om ironisch te zijn. Tsushima vertelt met een standvastige oprechtheid en dat vertaalt zich ook naar het ongekunstelde van haar zinnen. Ze zijn eenvoudig, op het karige af, en net daarom ook zo weergaloos ontroerend

Door Jan Dertaelen , 08/01/2021

Begin dit jaar werd 'Austerlitz' door De Groene Amsterdammer verkozen tot beste boek van onze jonge 21ste eeuw. En omdat we het daar roerend mee eens zijn, brengen we dit melancholische meesterwerk graag nog eens onder uw aandacht. Sebald is de wandelaar-schrijver, de dolende dichter die zijn boeken geen romans noemde maar 'prozateksten van onbepaalde vorm'. En hoe bescheiden dat ook klinkt, Sebald schreef grootse literatuur: vrij, associatief, mijmerend en toch strak geritmeerd. Zowel zakelijk als zangerig, observerend en diep wroetend in mens en maatschappij. Beter dan Susan Sontag krijgen we het niet gezegd: 'Is literary greatness still possible? (...) One of the few answers available is the work of W.G. Sebald.'

Door Jan Dertaelen , 08/01/2021

In het overrompelende 'De jaren' vat Annie Ernaux het verhaal van haar leven, van een generatie, en van een wereld in continue verandering. Haar oeuvre zweeft tussen sociologie, geschiedschrijving en memoire, spant draden tussen het persoonlijke en het politieke, het particuliere en het universele. In 'De jaren' verfijnt ze dit procedé tot het uiterste. Ze kijkt in zichzelf om er de wereld terug te vinden, en ze denkt na over de wereld om zichzelf beter te begrijpen. Dit is zowel het intieme relaas van haar eigen leven als de beschouwing van een tijdvak, een seismogram van wat leeft en beweegt in het Frankrijk van 1940 tot nu.

Door Jan Dertaelen , 26/11/2020

Apeirogon is een buitengewoon boek. Niet enkel omwille van het waargebeurd en diepmenselijk verhaal over een langzaam bloeiende vriendschap tussen twee mannen, een Israëliër en een Palestijn, die elkaar gevonden hebben in hun onmetelijk verdriet: beiden hebben een dochtertje verloren door het oorlogsgeweld. Hun vriendschap is er een van grote en duurzame schoonheid, hun gedeeld verdriet een wapen voor de vrede. Ook de structuur van de roman is gewoonweg briljant. De titel die verwijst naar een wiskundig figuur met oneindig veel zijden, is meteen een metafoor voor de oneindige, uiteenlopende standpunten over de situatie in het Midden-Oosten. Het is een verhaal in duizend-en-een fragmenten, kleine en grote verhalen die zich verstrengelen tot een fascinerende caleidoscoop over de complexiteit van een conflict maar ook over de rijkdom van ons menszijn. Er is al heel wat inkt gevloeid over de hartverscheurende realiteit van het leven in Israël-Palestina . Maar McCann heeft de tragedie van dit eindeloze conflict vastgelegd op een manier die, wat mij betreft, heel wat andere werken overstijgt. Hij roept op een verbluffende manier eindeloze vragen en gevoelens op zodat Apeirogon blijft nazinderen lang nadat je de laatste pagina hebt gelezen. Tot spijt van de auteur wordt zijn boek niet uitgegeven in Israël.

Door Edith Aerts , 26/11/2020

Exact vijftig jaar geleden, in oktober 1970, verscheen 'Crow, From the Life and Songs of the Crow'. Met die duistere dichtbundel liet Ted Hughes (1930 - 1998) de Britse poëzie op haar grondvesten daveren. Nu is er eindelijk ook een Nederlandse vertaling van deze verrukkelijke nachtmerrie. Ze zijn wreed en ondoorgrondelijk. Speels en direct als een kindersprookje, maar van een blinde, bloederige gruwel. De gedichten in 'Kraai' ademen een onverholen terreur. Hughes schreef ze enkele jaren na de zelfmoord van zijn eerste echtgenote Sylvia Plath in 1963. In een ongekende explosie van creativiteit doemde het personage van Kraai op, een zwartgevederde onverlaat die zich met gestrekte vleugels in een reeks huiveringwekkende beproevingen stort. Zwartverkoolde verzen zijn het, van een dichter met een geblakerde ziel.

Door Jan Dertaelen , 26/11/2020

Met zijn nieuwe roman slaat Jonathan Coe een andere weg in. In Mr Wilder and Me vertelt hij het verhaal van Billy Wilder, de Amerikaanse filmregisseur. De Griekse Calista ontmoet Wilder en gaat voor hem aan de slag als vertaler op de set van Fedora. Wat volgt is een amusant verhaal doorspekt met biografische elementen over het leven en werkproces van Wilder en zijn entourage. Een vlotgeschreven en informatieve roman van meesterverteller Coe.

Door Hanne Staes , 26/11/2020

In 'Dingen die ik niet wil weten' reflecteert de Britse schrijfster Deborah Levy op haar eigen schrijverschap. Het is een fascinerend essay over hoe moeilijk het soms is om je eigen stem te laten horen. Schrijven als verzet tegen het zwijgen. Zonder het zo nadrukkelijk te benoemen, toont Levy waarom in haar boeken het politieke en het persoonlijke zo innig met elkaar verweven zijn. 'Dingen die ik niet wil weten' is een boek dat buiten de oevers van het essay treedt en dat even grillig, dromerig en gelaagd is als Levy's beste romans.

Door Jan Dertaelen , 26/11/2020

Een poëtische en ontroerende roman waarin het jonge leven van de auteur en zijn zoektocht naar de bronnen van zijn schrijverschap als een rode draad doorheen de verschillende verhalen loopt. Toch is het belangrijkste personage niet Michon zelf maar spelen wel de volstrekt roemloze levens van de dorpelingen uit zijn geboortestreek de Creuse een hoofdrol. Het leven en lot van deze 'kleine mensen' worden zeer aangrijpend geportretteerd, hij haalt ze uit de vergetelheid, hij vraagt ze niets, hij geeft ze alles. Hij huldigt deze kleine stervelingen in een proza van unieke schoonheid. Het virtuoze taalspel, de rauwe en trefzekere stijl, de lyrische toon en de poëtische wendingen maken het lezen van Roemloze levens tot een feest. '– ik meen dat hij licht gebogen liep, de kenmerkende houding van mannen die in hun jeugd grofgeschouderd waren en wier brutale mannelijkheid van weleer met de jaren overgaat in een oran-oetanachtig neerhangen van de schouders, 'handwerkers' die te oud zijn, die niet weten wat ze met hun handen aan moeten en onbeholpen een lichaam met zich omdragen dat nu even log is als het ooit krachtig en doeltreffend was in de zuiver instrumentele functie die het had.'

Door Edith Aerts , 26/11/2020

Hoda Barakat vertelt het verhaal van mensen op de vlucht en geeft een stem aan de meest ontheemden in onze samenleving. We kruisen ze dagelijks, maar wat weten we eigenlijk van hen? Ondanks de zware thematiek leest het boek vlot. De briefvorm maakt het intiem en persoonlijk, maar zet je als lezer ook soms aan het twijfelen. Hoe betrouwbaar is de verteller? Een boek dat veel emoties oproept zonder ergens sentimenteel te worden en dat is dankzij de doordachte, pure en intense taal van Barakat. Relevant en mooi.

Door Katrien Merckx , 09/10/2020

Van de zwoel dampende berglandschappen van Guatemala tot de bevroren straten van de Poolse stad Lodz, Eduardo Halfon reist in zijn verhalenbundel 'Duel' de halve wereld af. De verhalen vinden hun oorsprong in zijn zoektocht naar zowel zijn Joodse als zijn Guatemalteekse identiteit. Wat die verschillende wortels precies voor hem betekenen, hoe ze hem hebben gevormd en welke geheimen er liggen te gisten in zijn familiegeschiedenis. Er hangt iets heel avontuurlijks over deze bundel. Je weet nooit wat je te wachten staat. Halfon puzzelt zijn verhalen in elkaar alsof het mozaïeken zijn, soepel schakelend tussen ernst en frivoliteit, intimiteit en abstractie, zachtmoedige overpeinzingen en bikkelharde realiteit. Een knap staaltje van verfijnde vertelkunsten.

Door Jan Dertaelen , 08/10/2020

Het voelt een beetje alsof je op de oever van een groot meer staat. Je weet dat je er heel diep in zal duiken en dat het lang zal duren voor je de overkant bereikt, maar de eerste stappen in het water jagen meteen een tintelend verlangen door je heen. Uwe Johnsons 1600 pagina's tellende magnum opus laat zich niet lichtvaardig openslaan, maar al op de eerste bladzijden ben je verknocht. Dit is een roman met een enorme reikwijdte, overweldigend door de veelheid aan thema's en historische gebeurtenissen, verslavend door de fijnmazigheid van de details en talige spitsvondigheden. Alles leeft in dit boek, van de vele eigenzinnige figuren tot de sfeervolle beschrijvingen van een groots en ondoorgrondelijk New York. Marc Hoogma, de man die het aandurfde om dit oceanische boek te vertalen, leverde een elegante tekst waarin zowel de steelse humor en milde ironie, als Johnsons melodieuze, schijnbaar moeiteloos precieze zinnen tot hun recht komen. Het lijkt een gigantische opgave om aan deze mastodont te beginnen, maar laat u daar niet door afschrikken. Van zodra het uit is, ga je dit boek hartstochtelijk missen.

Door Jan Dertaelen , 08/10/2020

Antonio Moresco schreef met 'Het lichtje in de verte' een literaire fabel met metafyische accenten. Over het onverzadigbare verlangen om de wereld te doorgronden, en over de verterende twijfel of alle kommer en kwel van dit bestaan wel ergens een tegengewicht in vindt. Een antwoord zal je in dit boek niet ontdekken, en toch lijkt het voortdurend binnen handbereik. Alsof je maar goed genoeg moet kijken om te zien hoe het geheim wordt onthuld. Met een minimum aan elementen bouwt Moresco een verhaal dat pulseert van de betekenissen. Hij toont de wereld en het leven in hun vreemdheid en fundamentele onkenbaarheid. Maar tegelijk opent hij een rijkdom aan mogelijke interpretaties. Een boek dat zich laat lezen als een landschap. Iedereen ervaart de raadselachtige schoonheid ervan op zijn eigen manier, legt er zelf een samenhang in bloot, en vindt er een andere, geheel eigen ontroering in.

Door Jan Dertaelen , 08/10/2020

Dit is echt een heel leuk boek. Eco-feministisch moordverhaal, meerlagig, humoristisch en bij wijlen ontroerend. Janina is een heerlijk hoofdpersonage, koppige outcast en wijze vrouw. Ze geeft niet alleen een stem aan de natuur en de dieren maar ook aan de afgeschreven oude vrouwen. Zo oud worden lijkt me wel wat.

Door Katrien Merckx , 01/10/2020

Archief van verloren kinderen is bijzonder aangrijpend, niet alleen door het thema, maar ook door de ingenieuze opbouw, met wisselende vertelperspectieven, archiefmateriaal (in de koffer van de auto) en zelfs foto’s. Een uiteenvallend gezin uit New-York vertrekt op een laatste roadtrip naar de Mexicaanse grens terwijl honderden kinderen moederziel alleen vanuit het zuiden onderweg zijn naar de VS, op zoek naar hun familie. De geëngageerde moeder wil deze verloren kinderen een stem geven. Wanneer de tienjarige zoon ergens halverwege het boek de vertellersrol overneemt en zijn stem laat horen, blijkt (alweer) dat kinderen veel meer opmerken en begrijpen dan volwassenen vermoeden. Dat hij zich tot zijn vijfjarige stiefzusje richt, heeft iets hartverscheurends, want de dreigende breuk tussen hun ouders -waarover iedereen zwijgt- zal ook de kinderen onherroepelijk uit elkaar halen. Maar voor het zover komt, trekken broer en zus er op uit, de verloren kinderen tegemoet en volgt er een memorabele ontmoeting, die pijnlijk duidelijk maakt hoe belangrijk het is aan welke kant van de grens je bent geboren.

Door Femina Libera , 01/10/2020

Dat Andreas Burnier altijd scherp bleef, blijkt uit haar vaak controversiële standpunten: zo bekritiseerde ze als radicaal feministe de vrouwenbeweging en kantte zich tegen het legaliseren van euthanasie toen daar in de jaren 1980 in Nederland een progressieve meerderheid voor was. Ook als romanschrijfster had ze een eigenzinnige stem. Vóór Andreas Burnier leidden lesbische vrouwen in de Nederlandse literatuur tragische levens. Met haar debuut ‘Een tevreden lach’ (1965) toont ze dat je over vrouwenliefde ook met humor kan schrijven en dat er voor lesbische hoofdpersonages nog andere opties bestaan dan zelfmoord plegen aan het einde van de roman.

Door Femina Libera , 01/10/2020

Eindelijk terug verkrijgbaar in het Nederlands. Dit debuut van Maya Angelou verscheen in 1969, net 50 jaar geleden, en werd een klassieker. Voor het eerst schreef een vrouw van kleur haar eigen verhaal van strijd en doorzettingsvermogen in het racistische zuiden van de Verenigde Staten neer, en hoe! Na de moord op Martin Luther King op 4 april 1968, precies op haar 40ste verjaardag, zag Angelou het even niet meer zitten. Het was een andere goeie vriend, James Baldwin, die haar toen aanporde om haar eigen verhaal eindelijk op papier te zetten. En ze deed dat met verve. Het werd een relaas over armoede, geweld, verkrachting, discriminatie maar vooral ook over de (veer)kracht om steeds weer recht te staan. Prachtig geschreven, met hier en daar een vleugje humor. En misschien goed om in je achterhoofd te houden tijdens het lezen: Maya Angelou werd later niet alleen de eerste zwarte vrouwelijke trambestuurder van San Francisco, maar ook een gevierd zangeres, danseres, auteur, dichteres, actrice, regisseuse en een gedreven civil rights activiste.

Door Hanne Staes , 01/10/2020

De debuutroman van de dichter Ocean Vuong is een schokkend familieportret en een indringend relaas van een eerste liefde, waarin de bezwerende kracht van taal en verhalen wordt aangewend als middel om te overleven en kloven te overbruggen.

Door Katrien Merckx , 01/10/2020

Calligarich toont Rome van haar bekoorlijkste kant, maar ook van haar wreedste. Te midden van de weelderige, afbrokkelende schoonheid verliezen mensen de grip op hun eigen leven. Ten prooi aan verveling en decadentie cultiveren de Romeinen hun ijdelheid. In zijn fraaie, heldere zinnen klinken zowel spot als sympathie. Net als Fellini in 'La Dolce Vita' doorprikt hij genadeloos de vanitas van de jetset en richt hij er tegelijk een feestelijk monument voor op. Dat doet hij met zo'n scherp gevoel voor humor en zo veel inzicht in de diepste krochten van de menselijke ziel dat je dit boek onmogelijk kunt wegleggen. Je wil mee op pad met Leo, iedere nacht opnieuw, om je telkens weer te laven aan dat onmogelijke delirium dat even afstotelijk als onweerstaanbaar is.

Door Jan Dertaelen , 31/08/2020

Op 27 augustus was het exact 70 jaar geleden dat Cesare Pavese zichzelf het leven benam in een hotelkamer in Turijn. Hij was een van de belangrijkste Europese schrijvers van de twintigste eeuw, een eenzaat en een dromer, een piekeraar en een genereus kunstenaar. Het meeste van zijn werk is in het Nederlands al lang niet meer verkrijgbaar. Gelukkig is er nog deze bundel van drie prachtige novelles, vol van broeierige twijfels en verborgen hunkeringen.

Door Jan Dertaelen , 31/08/2020

Een handjevol boeren in de Provence raakt ervan overtuigd dat de heuvel waarop ze wonen zich tegen hen heeft gekeerd. Dus rijst de vraag: hoe tem je een heuvel? Giono schreef in 1929 een sprookjesachtige novelle over de worsteling tussen mens en natuur, even duister als grappig, gegoten in een zwoele, fysieke taal. Een van de beste boeken die ik dit jaar las.

Door Jan Dertaelen , 31/08/2020

De graal, de raadselachtige gouden schaal waarin het bloed van Onze-Lieve-Heer is opgevangen, is bedacht door Chrétien de Troyes (1135-1183), beroemd vanwege zijn boeken over de ridders van de Ronde Tafel. In zijn laatste en ambitieuste Arthur-roman, Le conte du Graal, gaf hij dit genre een totaal nieuwe dimensie, die ver uitstijgt boven wat de lezer van een avontuurlijke ‘ridderroman’ zou verwachten. Chrétien versmaadt de rechtlijnigheid van het heldenepos waarin moreel superieure ridders als onomstreden voorvechters van het christendom ten strijde trekken. In plaats daarvan biedt hij een veel diepzinniger visie op de menselijke psyche en de als ambivalent ervaren werkelijkheid. De graal is een onomstreden hoogtepunt van de middeleeuwse literatuur.

Door Karel Vissers , 31/08/2020

Ditlevsen schetst in haar memoires een niets ontziend beeld van de wereld waarin ze opgroeide en als meisje amper kansen kreeg. Ze hanteert daarvoor een taal die zich verzet tegen de somberte. Een taal die blinkt en klatert, waarin de meest alledaagse woorden beginnen te glinsteren en zwanger zijn van onverwachte betekenissen. Poëzie als instinctieve verdediging tegen een grimmige werkelijkheid. Eenvoudig en zangerig als een kinderliedje, maar onderhuids broeiend en opgejaagd door een rusteloze melancholie.

Door Jan Dertaelen , 30/08/2020

Vorig jaar won Celestial Bodies de International Booker Prize. In allerlei opzichten een boek van eersten. Naast het feit dat ze als eerste vrouwelijke Omaanse auteur vertaald werd in het Engels, is het ook het eerste Arabische boek dat deze prestigieuze prijs wint. De roman vertelt het verhaal van drie generaties in een welgestelde Omaanse familie en hun ruime omgeving, verbonden via traditie, huwelijken en vriendschappen. Drie dochters vormen de kern van het verhaal. Alle personages zoeken hun weg in een wereld gevormd door tradities en verwachtingen, dit alles tegen de achtergrond van grote socio-economische veranderingen in Oman. Een Nederlandse vertaling laat helaas op zich wachten, maar in het Engels is er de mooie vertaling van Marilyn Booth. Booth omschrijft het boek zelf heel mooi: "A complete world of social relations, practices and customary usages is collapsing ….. It is a precarious edge between one era and another, the border between the world of masters and that of slaves, between the worlds of the human beings and of supernatural jinn, between living reality and nightmare, between genuine love and imagined love, between the society’s idea of person and a person’s sense of self."

Door Katrien Merckx , 30/08/2020

Zo mooi. Veel meer kan ik er niet over schrijven. Elke omschrijving zou haar taal, haar toon en haar blik tekort doen'

Door Katrien Merckx , 30/08/2020

De debuutroman van de dichter Ocean Vuong is een schokkend familieportret en een indringend relaas van een eerste liefde, waarin de bezwerende kracht van taal en verhalen wordt aangewend als middel om te overleven en kloven te overbruggen.

Door Katrien Merckx , 30/08/2020

Dit debuut van Maya Angelou verscheen in 1969, net 50 jaar geleden, en werd een klassieker. Voor het eerst schreef een vrouw van kleur haar eigen verhaal van strijd en doorzettingsvermogen in het racistische zuiden van de Verenigde Staten neer, en hoe! Na de moord op Martin Luther King op 4 april 1968, precies op haar 40ste verjaardag, zag Angelou het even niet meer zitten. Het was een andere goeie vriend, James Baldwin, die haar toen aanporde om haar eigen verhaal eindelijk op papier te zetten. En ze deed dat met verve. Het werd een relaas over armoede, geweld, verkrachting, discriminatie maar vooral ook over de (veer)kracht om steeds weer recht te staan. Prachtig geschreven, met hier en daar een vleugje humor. En misschien goed om in je achterhoofd te houden tijdens het lezen: Maya Angelou werd later niet alleen de eerste zwarte vrouwelijke trambestuurder van San Francisco, maar ook een gevierd zangeres, danseres, auteur, dichteres, actrice, regisseuse en een gedreven civil rights activiste.

Door Hanne Staes , 30/08/2020

Denis Johnson lees je om zijn prachtige stijl, de complexe gevoeligheden van zijn personages en de veelheid aan ideeën en betekenissen die onder een schijnbaar eenvoudig verhaal verborgen zitten. 'De naam van de wereld' gaat over rouw zonder zwaarmoedig te zijn. Een strak gecomponeerde roman die toch losjes alle richtingen lijkt op te waaien.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Geen pijn zo groot als die van het beminnen zonder zelf bemind te worden. In haar tweede worp geeft McCullers een stem aan mannen vrouwen die alleen zijn, die zich vervreemd voelen van iedereen en nog het meest van zichzelf. Mensen die geen raad weten met wat in hen pruttelt en ten prooi vallen aan oncontroleerbare stemmingen. De grote kunst zit erin dat ze die stemmen vangt in beenhard proza, maar haar boek niettemin laat baden in een gloedvolle empathie.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Een van de literaire parels van 2019 was 'Republiek van licht', een korte maar adembenemende roman waarin Barba duchtig aan het rammelen gaat met concepten als onschuld en wraak. In 'Kleine handen' volgt hij een meisje dat na de dood van haar ouders in een weeshuis belandt en samen met de andere weeskinderen in een meedogenloos spel verwikkeld raakt. Over tederheid en terreur, en de ontstellende kwetsbaarheid van het kind in ons.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Een levendig boek vol geweldige scènes en sprankelende zinnen. Hustvedt is een van die zeldzame auteurs die durven uitpakken met een complexe rijkdom van ideeën, zonder je daar compleet mee te overdonderen. Ze legt een postmoderne puzzel waarin verhalen, gedachten en herinneringen naast en over elkaar heen schuiven. Dat levert een krachtige roman op die durft te provoceren maar altijd genuanceerd blijft. S.H., een jonge vrouw uit Minnesota, verhuist eind jaren zeventig naar New York. In haar nieuwe woning hoort ze door de dunne muren heen de bizarre en dreigende monologen van haar buurvrouw Lucy Brite. Ze schrijft alles op in een schrift, samen met de schetsen van een roman en al haar andere belevingen in de miljoenenstad. Veertig jaar later is S.H. een bekende schrijver, en als ze haar bejaarde moeder helpt verhuizen, vindt ze haar oude en vergeten notities terug. Geïntrigeerd besluit ze haar eigen herinneringen af te zetten tegen hetgeen ze ooit schreef. Op ingenieuze wijze creëert ze een dialoog met haar jongere zelf door de decennia heen, en doet ze de periode herleven waarin haar obsessie voor de mysterieuze Lucy Brite haar bestaan volkomen beheerste.

Door , 14/07/2020

"It’s all chaos. Everyone’s running around like headless chickens. Nobody has the faintest idea what they’re doing. We’re so f***ed … nobody was expecting this. Nobody was ready for it. Nobody knows what Brexit is.” Met Middle England heeft Jonathan Coe zijn twaalfde boek te pakken. We volgen verschillende personages in tijden van enorme verandering in Engeland. Een verhaal met een unieke kijk op Brexit, vol nostalgie, desillusie en nauwelijks onderdrukte woede.

Door Hanne Staes , 14/07/2020

Dit intens coming-of-age-verhaal (echt iets voor fijnproevers) verscheen bij de kleine uitgeverij Koppernik, die ons al vaker verraste. De vijftienjarige hoofdpersoon gaat samen met haar afstandelijke, financieel geruïneerde, maar toch geliefde vader, Johannes, op een cruise naar Griekenland aan boord van de Proleterka. Vanuit een vreemd, telescopisch perspectief, verteld vanaf de dag dat ze plotseling besluit dat ze de as van haar vader wil ontvangen, blikt ze terug op haar jeugd. Haar hertrouwde moeder, koud en ver weg, stond de vader slechts sporadisch toe haar te komen bezoeken, terwijl ze weggestopt zat bij familieleden of op een kostschool voor meisjes. Aan boord van de Proleterka doet ze voor het eerst van haar leven ervaring op met het andere deel van de wereld, het mannelijke deel. Zelfverzekerd beschrijft ze zowel haar afspraakjes als hoe ze haar vader vrijwel totaal negeert. SS Proleterka is een genadeloos onderzoek naar afstand, schroom en wrok.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Een boek dat u alleen kan smaken als u zich er totaal aan overgeeft. Het snijdt diep, maar strijkt over elke wonde een balsemende zalf.. Jón Kalman Stefánsson, auteur van onder meer ‘Zomerlicht, en dan komt de nacht’, schreef met ‘Het verhaal van Ásta’ een meesterwerk over liefde en sensualiteit. ‘Het verhaal van Ásta’ is een aangrijpend verhaal over het onvermogen om lief te hebben. Een prachtige en zinnelijke roman over het leven dat altijd anders verloopt dan we hoopten, en onze eindeloze zoektocht naar geluk. Stavanger, Noorwegen.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

De Britse auteur Deborah Levy speelt een delicaat spel met herinnering en verbeelding, met heden en verleden in haar nieuwe roman ‘De man die alles zag’. De lezer in verwarring brengen verheft ze tot een literaire kunstvorm

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

‘Normale mensen’ van Sally Rooney is de opvolger van haar veelgeprezen debuutroman ‘Gesprekken met vrienden’. In ‘Normale mensen’ vertelt Sally Rooney de liefdesgeschiedenis van Marianne en Connell. Beiden groeien op in hetzelfde stadje in landelijk Ierland, waar hun verschillende werelden nauwelijks overlappen. Ze ontmoeten elkaar alleen wanneer de moeder van Connell het huis van Marianne schoonmaakt. Als ze beiden naar het prestigieuze Trinity College in Dublin gaan, blijkt op die universiteit dat zich door de jaren heen een diepe band heeft gevormd. ‘Normale mensen’ van Sally Rooney is een verhaal over de diepgaande invloed die geliefden op elkaars leven hebben, en het groeiende besef daarvan naarmate de jaren verstrijken. Een intense roman die je je eigen liefdes laat herbeleven.

Door Hanne Staes , 14/07/2020

Ségou, 'de tuin der listen', is de hoofdstad van een machtig rijk in Noordwest-Afrika. De burgers aanbidden hun fetisjen en genieten van hun voorrechten als heersers over vele onderworpen volkeren in de omstreek. Totdat in het midden van de vorige eeuw vanuit het noorden de roep naar Allah doorklinkt - en zich in dezelfde tijd de eerste blanke voor de poorten van Ségou aandient. De priesters raadplegen de heilige voorwerpen en duiden de tekens: het einde van het leven zoals zij het kennen is in zicht; niets meer zal zijn zoals het was...

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Jasper Gwyn woont in Londen en is een succesvol romanschrijver. Daarnaast schrijft hij regelmatig artikelen voor gerenommeerde kranten, en zonder zelf te begrijpen waarom, levert hij ineens een stuk in waarin hij aankondigt te stoppen met het schrijven van fictie. Al snel voelt Gwyn dat hij niet kan leven zonder iets te scheppen en wordt het hem duidelijk wat hij wil gaan doen: portretten schrijven. Als een echte kunstschilder laat hij mensen naakt voor zich poseren in zijn atelier, al houdt poseren in dit geval in dat ze wekenlang dag in, dag uit ‘zichzelf moeten zijn’ in die ruimte, zonder op hem te letten. Het resultaat is een uniek portret, dat alleen door de persoon in kwestie gelezen mag worden. Niemand begrijpt aanvankelijk waar hij mee bezig is, totdat zijn eerste model en assistente Rebecca langzamerhand het mysterie van Jasper Gwyn ontrafelt.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Hoewel hij schrijft over een wereld die zichzelf heeft overgeleverd aan vernietiging, wanhoop en brutaal geweld herinnert Remarque ons voortdurend aan liefde, levenslust en schoonheid. 'Wonderlijk dat men sterven kan terwijl men liefheeft', klinkt het. Zelfs op de rand van de catastrophe zijn mensen nog in staat om geluk te vinden en van elkaar te houden, genereus en hartstochtelijk.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Jan is bijzonder verheugd dat Een glas woede van de Braziliaanse schrijver Raduan Nassar nu ook in het Nederlands verschenen is, nadat de auteur vorig jaar de Camõesprijs won. 'Literatuur was zelden zo krachtig: een verhaal als een gloeiend stuk houtskool.'

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Het boek met de mooiste openingszin ooit wordt vijftig jaar en dat verdient een luxueuze heruitgave. Een boek vol dromen, raadsels en wonderen, dat het perfecte evenwicht vindt tussen sprookje, familie-epos en politieke kroniek. Deze klassieker van het magisch-realisme laat zich lezen als een ode aan de menselijke verbeeldingskracht, stilistisch volmaakt en doordrongen van noodlottige tragiek en groots plezier.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

In korte suggestieve scènes beschrijft Donald Niedekker het leven van Lena. Ze wordt geboren in een dorp bij Tsjernobyl en groeit op bij haar grootmoeder nadat ze haar ouders bij de ramp heeft verloren. Ze wil balletdanseres worden, maar als die carrière na een zware blessure is afgesloten, besluit ze haar geluk in het Westen te zoeken. Na een nachtmerrieachtige boottocht raakt ze verstrikt in de vrouwenhandel. Oksana is een roman en een dans, zwart en licht, een continent en een tijdperk doorkruisend. Rivieren, snelwegen, repetitielokalen, bordelen en buitenwijkvilla's vormen het decor voor een tegelijk lyrisch en bitter relaas. "Poëtisch en lyrisch waar het kan, nuchter en suggestief waar het kwaad eenvoudigweg te groot is," zo omschrijft de jury van de Fintro Literatuurprijs Oksana.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Het was lang wachten op deze nieuwe roman van Pulitzerprijswinnaar Annie Proulx. Maar het was het waard. Op zoek naar geld komen twee blanke kolonisten aan in Noord Amerika. Doorheen het boek krijgen we verhaal van hun nakomelingen dat eigenlijk het verhaal vertelt van onderdrukkers en onderdrukten, de relatie tussen mens en natuur (met een prominente rol voor het bos) en het hebzuchtige kapitalisme. Een dik boek met een boodschap, maar de verteldrift van Annie Proulx neemt je zonder probleem 800 pagina’s mee in deze geschiedenis.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Antropologe Marita de Sterck toonde met vorig werk al dat ze een rasvertelster is. In deze bundel verzamelde ze sprookjes over heel de wereld, op zoek naar verschillen en gelijkenissen met de sprookjes die we kennen. Ze doet dat ongecensureerd, zonder de sprookjes te verkinderen en in een vlotte stijl. Laat je verrassen en maak kennis met Cinderella’s uit alle continenten, duivels en heksen, slimme dappere meisjes en vrouwen, liefde en lust in alle tinten van de wereld.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

In de jaren dertig is het miserie troef op het Amerikaanse platteland. Carson McCullers volgt verschillende personages in een kleine gemeenschap tijdens hun dagelijkse strijd met het harde leven. Ze doet dat in een fantastisch geschreven en heldere stijl: met weinig woorden weet ze veel te zeggen. Het boek kreeg me helemaal in de greep omdat het erg beklijvend vertelt over de veerkracht van de mens. Een terecht weer opgevist literair pareltje.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Ze is jong, dapper en heeft onbezonnen, hoopvolle toekomstplannen. Ze trouwt, krijgt een kind en is gelukkig. Maar dan, langzaam en stilletjes, verandert er iets. Hoewel ze had gehoopt dat de liefde voor twee mensen haar compleet zou maken, voelt ze zich niet zo. Er zit nog zo veel scheef in haar hart. Ze becommentarieert haar leven, terwijl het uit haar vingers dreigt te glippen.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Deze tip van ex-collega Nikki was goud waard. Over dromen, vriendschap, het huwelijk en ouder worden. Zo eerlijk, zo ontroerend, zo mooi! Ten tijde van de Grote Depressie ontmoeten twee jonge stellen elkaar voor het eerst. Charity en Sally zijn in verwachting, Sid en Larry werken beiden aan de faculteit Engels van de Universiteit van Wisconsin. Een levenslange vriendschap is geboren. Bijna vier decennia lang delen de echtparen lief en leed. Wat behouden blijft, geschreven vanuit het perspectief van de oude Larry, is een roman die uitblinkt in stil realisme en een diep mededogen, waaruit de levenswijsheid blijkt van de auteur, die het boek – zijn laatste roman – op 78-jarige leeftijd schreef.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

'They’ve done it before and they’ll do it again and when they do it — seems that only the children weep. Good Night' In Spaar de spotvogel zien we Scout en Jem Finch opgroeien in een small southern town in het Alabama van de jaren '30. Hun vader Atticus verdedigt als plaatselijke advocaat een zwarte man die beschuldigd werd van het verkrachten van een blank meisje. Door de ogen van Scout onderzoekt Harper Lee de ingebakken irrationaliteit van menselijke vooroordelen. Bij het verschijnen werd dit boek een onmiddellijk succes: het won de Pullitzer Prize en het staat tot op de dag van vandaag op de verplichte leeslijst van talloze scholen. Deze klassieker schuwt de zware thema’s dan ook niet: klasse en ongelijkheid, racisme en geweld, schuld en onschuld, moed en mededogen. Lee weet het echter een dansende lichtvoetigheid mee te geven en dat is vooral dankzij de kinderen Finch. Hun nieuwsgierigheid en speelsheid leiden ons door de eindeloze, droge zomers langs de vele excentrieke personages van Maycomb met hun vader als immer standvastig moreel kompas. Met een kinderlijk onschuldige blik volgen we Atticus’ strijd voor rechtvaardigheid en de vele hordes op dat pad. Het wordt al snel duidelijk waarom Atticus Finch voor velen nu nog steeds dient als het rolmodel voor rechtschapen advocaten. Het verhaal is simpel en laat ons eerlijk zijn, moraliserend: maar het is ook een teder en hartbrekend verhaal over menselijke hypocrisie, over kinderen en het onvermijdelijke verlies van hun onschuld. Het is doorspekt met warmte, humor en liefde. Eigenlijk is er maar één leesvoorschrift: laat uw cynisme huis. Haal de idealist in u naar boven. Neem eens een klassieker uit de kast en zet u voor een haardvuur. Dit werkt beter dan een Disneyfilm.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Als de vrouw van een buitenlands petrochemicus in de Nigerdelta door rebellen ontvoerd wordt, zoekt haar man een journalist die kan bewijzen dat ze nog leeft. Hij wendt zich tot de tweederangskrant Star en Zaq. De ooit zo gerespecteerde Zaq twijfelt niet. Dit is het ideale verhaal: een Brits staatsburger ontvoerd door plaatselijke militanten die strijden om hun omgeving te beschermen voor inhalige multinationale oliemaatschappijen. Perfect. Een prachtverhaal voor elke krant. Rufus, een jonge ambitieuze bureaujournalist, trekt met zijn grote voorbeeld Zaq, het binnenland in om Isabel Floode te zoeken. We krijgen het hele verhaal vanuit het standpunt van Rufus. Rufus’ hoogste ambitie is te worden zoals Zaq: een doorgewinterd reporter, geen universitaire studie, autodidact die alles wat hij wist geleerd had op de redactie, op straat en uit boeken en die in het hele land gerespecteerd werd vanwege zijn sterke liberale opvattingen. Rufus is vastbesloten om redactionele artikelen te schrijven die vol ontzag gelezen zullen worden. Hij wil geen deel uitmaken van de nieuwe, oppervlakkige, brutale en op glamour uitzijnde krantengeneratie. Hij wil daar zijn waar de geschiedenis ontstaat en er met zijn taal getuige van zijn. Helon Habila schrijft in zeer beeldende taal over het door oorlog verscheurde Nigeria, waar de olie alomtegenwoordig is, waar rivieren vervuild zijn en onbruikbaar als viswater. Hij schetst ons een grimmig en desolaat landschap waarop enkel nog gasfakkels en pijpleidingen groeien: “dezelfde lege, lage woningen, dezelfde overheersende stank van rotting, de kaalheid, de olievlekken en dezelfde ondefinieerbare droefheid in de lucht”. Habila brengt ons tot bij de doodsbange inwoners die het het zwaarst te verduren krijgen. Zij zitten klem tussen de militanten en het leger, en houden zich doof, stom en blind. De enige manier om niet volledig verpletterd te worden. Olie op water kan je lezen als een pageturner over ambitie, liefde en vriendschap maar is bovenal een meeslepend verhaal over de gevolgen van onze honger naar olie en de vernietigende kracht van hebzucht.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

Stoner is het donkere levensverhaal van een universiteitsdocent in de letteren. William Stoner wordt eind 19e eeuw geboren in een klein gezin van hardwerkende boeren, krijgt tijdens zijn landbouwstudies een fascinatie voor letterkunde en kan achteraf lesgeven aan een kleine universiteit. Hij ondergaat stoïcijns zijn tragische levenslot: de afwezigheid van liefde, zowel in opvoeding, vriendschap en huwelijk. Hij werkt met toewijding en leeft in stilte, maar tussen de regels voel je het innerlijke vuur smeulen. Niet alleen het hoofdpersonage blinkt uit in het zwijgen: door de onderkoelde schrijfstijl suggereert de schrijver een gevoelsleven dat niet expliciet wordt beschreven. Of hoe een grijze muis bewondering afdwingt in een prachtig geschreven roman.

Door Katrien Merckx , 14/07/2020

'Mijn vader was een computer en mijn moeder was een schrijfmachine', staat er in de eerste pagina's van 'Mijn documenten', een boek dat te lezen is als een roman of als elf korte verhalen die samen uit een digitale archiefmap van de schrijver komen. Met een heerlijk gevoel voor ironie, met de precisie van taal die we al van hem kennen, met humor en melancholie, lyriek en soms met woede, schrijft Zambra over een generatie die nog altijd naar zichzelf op zoek is.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Drie twintigers. De exuberante, paradijselijke grootstad ligt aan hun voeten. Maar Rodolphe zit opgesloten in zijn hoofd, Jona wordt ingehaald door zijn kwalijke reputatie en Victoria wordt beteugeld door een cordon bezorgde vrienden. In deze pulserende mozaïek kruisen ze elkaar, in taxi, restaurant en discotheek, één zwoele zomernacht lang.

Door Jan Dertaelen , 14/07/2020

Als een getuige stap je in het leven van de volksteller, zijn zoon en iedereen die ze ontmoeten. Soms hartelijk, soms wreed en onverschillig...een kaleidoscoop aan ervaringen. Het boek leest als een sprookje over empathie, verhalend, filosofisch, soms wispelturig en grillig. Lees, geniet en val als een blok voor de weduwenaar, zijn zoon en de literatuur van Jesse Ball.

Door Katrien Merckx sinds 1118 dagen